Wikipedia:Kawiarenka/Nazewnictwo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kawiarenka pod Wesołym Encyklopedystą – dyskusje o nazewnictwie
Tu dyskutujemy nad kwestiami związanymi z nazwami używanymi w artykułach: nazwami stron, spolszczeniami, terminologią fachową, nazwami geograficznymi itp. Zwróć się tutaj, jeśli nie wiesz, jakich słów użyć przy pisaniu artykułu.

Obserwuj stolikArchiwum stolikaWszystkie stoliki • Skróty: WP:NAZ, WP:BAR:NAZ


Domna Wiswizi jako kapitanka morska[edytuj | edytuj kod]

W haśle Domna Wiswizi postać ta nazwana jest "kapitanką morską", co jest kalką frazy "maritime captain" z anglojęzycznego hasła. Czy ktoś mógłby zaproponować bardziej odpowiednie sformułowanie? To nie brzmi zbyt naturalnie w języku polskim. Nie chcę natomiast wszczynać wojenki o feminatywy. Mathieu Mars (dyskusja) 15:56, 5 kwi 2024 (CEST)[odpowiedz]

Raczej Donna Wiswizi - jako bylejakość wikipedyjna
Klasyczny przykład złego rozłożenia akcentów. Nacisk na nieutrwalone feminatywy, a w źródłach sklep z ciuchami "FASHION BEAUTY ART DESIGN LIVING FACES", strony, których autor ma na imię "Website by" a na nazwisko "Altolus Digital-", a jak już się zdarzy źródło z prawdziwego zdarzenia, to zacytowane niechlujnie, bez strony, za to z datą dostępu - bo zapewne książki z renomowanych wydawnictw naukowych zmieniają treść między jednym czytaniem a drugim. W piątek otworzysz The Greek Revolution: A Critical Dictionary - mowa o Grecji, otworzysz w sobotę - przygody Misia ze Stumilowego Lasu. Redaktor naczelna historycznego pisma naukowego powinna dawać przykład jak się źródła dobiera i jak się je korzysta, a nie wklejać takie cósie --Felis domestica (dyskusja) 17:03, 5 kwi 2024 (CEST)[odpowiedz]
Być może jakimś usprawiedliwieniem jest data powstania tego artykułu. Pzdr., pawelboch (dyskusja) 18:16, 7 kwi 2024 (CEST)[odpowiedz]
Maria Weronika Kmoch i bylejakość? Stare, znałem. Znowu mamy ormiańską pisarkę zapisaną po angielsku. Hoa binh (dyskusja) 09:16, 18 kwi 2024 (CEST)[odpowiedz]

Trwa wyścig Wikipedia:CEE Spring 2024, więc przygotujmy się na więcej. Choć serce rośnie, widząc jak wiele osób posługuje się ormiańskim, azerskim i estońskim. IOIOI2 10:30, 18 kwi 2024 (CEST)[odpowiedz]

Czy używanie takich "znaczków" w nazwie artykułu jest dopuszczalne? Pzdr., pawelboch (dyskusja) 10:57, 7 kwi 2024 (CEST)[odpowiedz]

Czy naprawdę nie można zastosować nazwy opisowej po polsku? To Əyelder Ligasy to chyba nawet nie jest żadna oficjalna nazwa, bo na stronie związku piłkarskiego piszą ӘЙЕЛДЕР АРАСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН ЧЕМПИОНАТЫ i ЧЕМПИОНАТ РК СРЕДИ ЖЕНЩИН, czyli różne nazwy opisowe w zależności od języka. 94.254.232.7 (dyskusja) 19:54, 21 kwi 2024 (CEST)[odpowiedz]

Niekonsekwencja w nazwach artykułów o zbiorach liczb[edytuj | edytuj kod]

Kategoria:Rodzaje liczb naturalnych pokazuje jak na dłoni, że niektóre tytuły mają liczbę pojedynczą, np. liczba złożona, a inne – liczbę mnogą, np. liczby Fermata. Jestem za konsekwentną liczbą mnogą, tak żeby nie wprowadzać w błąd i wyraźnie zaznaczać, że przedmiotem artykułu jest cały zbiór liczb, a nie coś pojedynczego jak np. liczba Dottie. Z podobnego powodu forsowałem liczbę mnogą w artykułach Twierdzenia Gödla i Zasady antropiczne. Tarnoob (dyskusja) 23:41, 22 kwi 2024 (CEST)[odpowiedz]

Tutaj link do dyskusji kategorii. Tarnoob (dyskusja) 23:42, 22 kwi 2024 (CEST)[odpowiedz]

Linia lotnicza czy Linie lotnicze[edytuj | edytuj kod]

czołem, natrafiłem na hasła o liniach lotniczych i raz jest pisane tak, a raz owak. Pierwszy z brzegu przykład z Kategoria:Linie lotnicze według państw - Afghan Jet International Airlines to linie lotnicze (liczba mnoga) a Bakhtar Afghan Airlines to linia lotnicza (liczba pojedyncza). Chciałem sprawdzić jak jest w innych hasłach, ale jest pół na pół. Są też linie, które nie mają w nazwie "Airlines" jak np. Comair - linia lotnicza (liczba pojedyncza), Key Lime Air - linia lotnicza (liczba pojedyncza), SkyWest - linie lotnicze (liczba mnoga), Transair - linie lotnicze (liczba mnoga)... itd. Ktoś zna klucz? tadam (dyskusja) 21:01, 23 kwi 2024 (CEST)[odpowiedz]

Obydwa zapisy są poprawne, a w Wikipedii nie musimy wszystkiego mieć ujednoliconego. Ważne, by jednolicie było w ramach artykułu. Aotearoa dyskusja 10:13, 24 kwi 2024 (CEST)[odpowiedz]
Dzięki za odpowiedź. Jeśli tak jest, to temat załatwiony :) --tadam (dyskusja) 12:12, 24 kwi 2024 (CEST)[odpowiedz]

Jak po niemiecku będzie witraż?[edytuj | edytuj kod]

Zabawna sprawa witraż ma dziesiątki interwiki, ale nie do dewiki. Zapewne dlatego, że oni mają odrębny Bleiglasfenster [1]] na takie o ile rozumiem średniowieczne techniki - małe kolorowe płytki oprawne w ołów i Glasmalerei [2] - na rzekomo szkło malowane w witrażach. Rzekomo, bo w haśle dewiki mamy przykłady średniowiecznych tradycyjnych witraży ołowiowych. Poza tym te typowe formy Glasmalerei nowożytne też miały ołowiowe ramki szkieł, choć zwykle mniej. Czy ktoś znający dobrze niemiecki + sztukę może orzec do czego powinno linkować nasze hasło witraż w dewiki? Piotr967 podyskutujmy 01:50, 2 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]

  • Nie znam niemieckiego wcale. Ale mam książkę. "Style w Architekturze" W. Kocha (wydanie z 1996) zawiera specjalny słowniczek z takimi terminami. "Witraż" (="różnobarwne szkła ułożone w kompozycje wypełniające okna") to po niemiecku "Glasmalerei", po angielsku "stained glass", po francusku "vitraux armoyés", a po włosku "pittura su vetro". Dodatkowo, po niemiecku witraż mozaikowy (=szkiełka barwione w masie) to "musivische Glasmalerei". Jeśli płytki są pokryte cienką warstwą kolorowego szkła to "Überfangglas". Listwy ołowiane to "Bleiruten". "Bleiglasfenster" w tym słowniczku nie występuje. Trzymałbym się tego, lepsze pisane źródło niż opinia wikipedysty. Chyba, że ktoś znajdzie coś bardziej specjalistycznego, Koch to dobry, ale ogólny podręcznik. Radagast13 (dyskusja) 11:55, 2 maj 2024 (CEST) Aczkolwiek trochę nie podoba mi się włoski termin z Kocha, kolorowe szkiełka w ołowianych ramkach to bardziej "vetrata", i tak jest na włoskiej wikipedii. "Bleiglasfenstern" to mógłby być odpowiednik angielskiego "leadlight" - małe niebarwione kawałki szkła w ramkach ołowianych, o funkcji czysto użytkowej. Radagast13 (dyskusja) 12:10, 2 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]
    W tej sytuacji polskie źródło, nawet bardzo kompetentne, jest niewiele warte. Poprawianie Niemcom ich terminu na podstawie polskiego autora byłoby po prostu śmieszne. Takie „tłumaczenia” można sobie robić co najwyżej w artykule na plWiki. Aotearoa dyskusja 14:05, 4 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]
    Litości. Nawet jeśli nie słyszałeś wcześniej o tej książce, to jak ci się wydaje - jakiej narodowości może być Wilfried Koch? To jest podręcznik z wielojęzycznym skorowidzem, specjalnie zrobionym do rozwiązywania takich problemów językowych. Ale zawsze warto dwa razy sprawdzić, w niemieckim wydaniu jest tak samo - pod "Glasmalerei" jest opis witrażu z ołowianymi ramkami, terminu "Bleiglasfenstern" nie ma nigdzie, aczkolwiek "Glasfenstern" pojawia się w tekście parę razy jako synonim. Lepszym źródłem byłyby tylko niemieckie książki konkretnie o witrażach lub podręcznik dla tłumaczy, niestety nie mam dostępu. Radagast13 (dyskusja) 12:15, 6 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]

Beskid Śląsko-Morawski/Morawsko-Śląski[edytuj | edytuj kod]

Z pewnym zdziwieniem odkryłem, że zalecana przez KSNG wersja tegoż mezoregionu to Beskid Morawsko-Śląski (uchwała 6/2012; aktualny Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata z 2019, s. 117). Wcześniej (co najmniej od 1994 roku; s. 44) obowiązywała wersja Beskidy Morawsko-Śląskie, w liczbie mnogiej, jako dokładne tłumaczenie terminu Moravskoslezské Beskydy. Kondracki w Karpatach posługiwał się właśnie tą nazwą w liczbie mnogiej. Tymczasem u nas jest na odwrót, Beskid Śląsko-Morawski, co ma się odwoływać do literatury krajoznawczej („Beskid Śląsko-Morawski: przewodnik turystyczny” Piotra Nowickiego, wyd. 1997, PTTK KRAJ) – tak przynajmniej twierdził na stronie dyskusji @Giraff, użytkownik nieaktywny od 2017 roku). Czy jest jakiś argument za nieprzenoszeniem, poza tym, że od 2005, kiedy wspomniany Giraff odwrócił ręcznie kierunek przekierowań i przekleił tekst spod B. Morawsko-Śląski autorstwa @Alex.stela pod B. Śląsko-Morawski, twórcza rola Wikipedii utrwaliła w narodzie ten chyba nigdy niezalecany wariant? Aʀvєꝺuι+ 23:09, 5 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]

To jest Beskid, a nie Beskidy – po polsku w liczbie pojedynczej są poszczególne pasma, a w mnogiej ich zgrupowania typu Beskidy Zachodnie. To, że Czesi (i Słowacy) stosują liczbę mnogą (Beskydy) nie ma znaczenia, bo wszędzie mają liczbę mnogą choć po polsku stosowana jest liczba pojedyncza (Slezské Beskydy – Beskid Śląski, Nízké Beskydy – Beskid Niski, Malé Beskydy – Beskid Mały). A skoro w nazwie czeskiej Morawy są na pierwszym miejscu, to skąd niby w polskiej miałby na pierwszym miejscu być Śląsk? Aotearoa dyskusja 11:05, 6 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]
Ale o wracaniu do nazwy w liczbie mnogiej nikt tu nie dyskutuje. Tylko o szyku. Aʀvєꝺuι+ 13:00, 6 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]
To należy precyzyjnie opisywać problem – cała pierwsza cześć wypowiedzi dotyczy kwestii Beskid/Beskidy i z dziwienia, że Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych zaleca liczbę pojedynczą, skoro sama wcześniej zalecała mnogą, tak tez podawał Kondracki. A szyk powinien być B. Morawsko-Śląski skoro tak zaleca Komisja i tak jest po czesku i słowacku (góry są transgraniczne), zwłaszcza że w publikacjach (i to rzetelnych) jest w tym zakresie duże pomieszanie i stosowane są wszystkie cztery formy. Aotearoa dyskusja 18:35, 6 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]
Żeby uniknąć egzegezy i dalszej jałowej dyskusji, uznajmy, że rzeczywiście wyraziłem się nieprecyzyjnie. Jeśli na ostatnią chwilę nie zjawi się tu ktoś z umotywowanym sprzeciwem, to przeniosę hasło, może jeszcze dziś. Jak ktoś będzie miał jakieś argumenty odwrotne, niech przeniesie z powrotem. Aʀvєꝺuι+ 22:14, 6 maj 2024 (CEST
W przestrzeni publicznej dominuje akurat wersja Beskid Śląsko-Morawski, łącznie z literaturą górską. Ale przecież jakie to ma znaczenie... -- Pudelek (dyskusja) 17:23, 16 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]

Robert Fico - odmiana/pochodzenie nazwiska[edytuj | edytuj kod]

Jakiś czas temu @Solluna przeniósł hasło [rząd] Roberta Fico pod [rząd] Roberta Fica (powołał się na źródło [3], dostępne w wersji archiwalnej [4]). Kolejne hasła u nas są odmienione w tej wersji. Zgodnie z tą odpowiedzią z poradni (choć pozbawioną uzasadnienia) jest to prawidłowa odmiana w dopełniaczu (spośród trzech rozważanych -> nieodm. Fico / Fica / Ficy). W zasadzie jest to obecnie jedyna konkretna odpowiedź z poradni językowej w tej kwestii (mamy jeszcze według mnie nie do końca tu pomocną odpowiedź z poradni UŁ [5]).

Zgodnie zaś z ogólnymi wzorcami odmiany: 1) "słowiańskie nazwiska zakończone na -o po spółgłosce twardej odmieniamy jak nazwiska zakończone na -a" (np. poradnia PWN), natomiast 2) nazwiska >>zachodnie<< "zakończone na -o odmieniają się tak jak polskie nazwiska typu Puzio" (np. PWN dla nazwisk włoskich).

Ewidentnie mamy więc pewną niespójność i wątpliwości. Być może wskazywana przez UWroc odmiana "zachodnia" wynika z tego, że nazwisko może być po prostu nazwiskiem włoskim a nie słowiańskim. Tu mapa z rozmieszczeniem nazwisk z dominującymi Włochami (na Słowacji nazwisko pojawia się w dwóch regionach). Wtedy chyba (?) odmiana powinna pozostać w obecnej formie (Fica). Jeśli jednak przyjmiemy za obowiązującą odmianę słowiańską (niezależnie od kwestii pochodzenia nazwiska), raczej należałoby wbrew poradni Uwroc przenieść szablony/hasła i poprawić (na Ficy).

Ping: @PiotrMig, @Dalkentis, @Wiktoryn, @Mathieu Mars, @Hoa binh, @Khan Tengri, @Botev Elfhelm (dyskusja) 20:28, 16 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]

@Elfhelm Zadałem już wczoraj zapytanie do PWN dotyczące odmiany nazwiska "Fico" i czekam na odpowiedź. Dziękuję za zainteresowanie tematem. PiotrMig (dyskusja) 20:31, 16 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]
@@PiotrMig Dzięki! Myślę, że jeśli odpowiedzą, to się po prostu dostosujemy. Poradnia, do której pisałem, nie dała odpowiedzi, ale też z uwagi na aktualność można obserwować, może coś się pojawi. Elfhelm (dyskusja) 20:34, 16 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]
@ @PiotrMig, dobrze, że żeś to zrobił. Jak poradnia PWN w końcu tej odpowiedzi udzieli, to będzie sprawa jasna jakiej formy mamy używać. No bo jak nie zdanie poradni PWN ma być wiążące dla Wikipedii, to czyje? Może Rady Języka Polskiego...?
  • P.S. Pozwolę sobie dodać, że wydaje mi się, że odmiana słowa powinna zależeć od tego, jak brzmi jego fonetyczna wymowa w oparciu o zasady języka, z jakiego słowo pochodzi. Jeśli przyjmiemy, że nazwisko Fico jest włoskojęzyczne, to wymowa powinna być "Fiko" (no bo przecież we włoskim "c" wymawiamy jako "k"), a więc odmiana "Fica" wymawiana jako "Fika". No chyba, że ma miejsce coś w stylu dostosowania wymowy do warunków, w których słowo funkcjonuje. A mianowicie, że słowo niby rdzennie włoskie może być wymawiane w słowiańskim świecie (w którym wszak Polska leży) po słowiańsku, czyli w tym przypadku "c" jako "c", ale zasady deklinacji typowe dla słów włoskich, czyli w tym przypadku "a" na końcu. Trochę to dziwne i takie jakby nienaturalne. Z jakiegoś powodu istotne polskie media (1, 2) używają odmiany z "y" na końcu. Ale oczywiście zdaję sobie sprawę, że raczej tu przykłady mediów i tego, jakiej formy używają nie mogą być wiążące.
  • Ono na Słowacji, jak kojarzę, jest wymawiane przez "c". Natomiast także w takim wypadku mamy w języku polskim wzorzec odmian (lico -> lica). Elfhelm (dyskusja) 21:25, 16 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]
    @Elfhelm Wzorce odmiany w języku polskim nie działają dla nazwisk słowiańskich zakończonych na -o. Odmienia się je, jakby były zakończone na literę -a: stąd ulica Tadeusza Kościuszki (a nie – Tadeusza Kościuszka), Zbigniewa Ziobry (a nie – Zbigniewa Ziobra). Analogicznie byłby Robert Fico -> Roberta Ficy. Przynajmniej ja tak to rozumiem. Czekam na wypowiedź specjalistów. PiotrMig (dyskusja) 21:56, 16 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]
  • @Elfhelm No i ma odmianę z "a" na końcu, co wzmiankowałem już we wpisie na twojej stronie dyskusji. Tylko że odniesienie do odmiany uprawianej na Słowacji raczej na plwiki nie przejdzie. Ale tak pro forma przytoczyłem, żeby jeszcze bardziej unaocznić skomplikowaną materię, z jaką musimy się zmierzyć. A co do słowa lico, to faktycznie, w przeciwieństwie do ladaco odmieniamy, i to jako "lica". No ale przy zamieszczaniu pierwszego wpisu tutaj ono mi na myśl nie przyszło niestety. Dalkentis (dyskusja) 22:06, 16 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]
  • Zasada mówi: „Słowiańskie nazwiska zakończone na -o po spółgłosce twardej odmieniamy jak nazwiska zakończone na -a” ([6]). Problem dotyczy polityka słowackiego, nie wykazano, że miał włoskich przodków, nazwisko nie brzmi jak włoskie, dlatego sugeruję przyjąć, że jest ono słowiańskie i odmieniać podobnie jak nazwiska: Fredro, Tiso i Tito, co zresztą, o dziwo, już stosuje szereg mainstreamowych mediów. Ponadto powołałbym się na przypadek Marcelego Mottego, którego ojciec przybył z Francji do Polski. Odmiana jego nazwiska (w nazwach ulicy czy koła przewodników PTTK) zatraciła francuski charakter z apostrofem. Podobna sytuacja dotyczy byłego prezydenta Francji, którego nazwisko pochodzenia węgierskiego może być odmieniane na modłę francuską, bo nie każdy może zdawać sobie sprawę z jego pochodzenia ([7], [8]). Poza tym poszukiwanie wzorców deklinacyjnych może być zwodnicze, Kościuszko nie odmienia się jak uszko, Juszczenko jak bagienko, Brando jak lando, Tito jak sito, a Wiatr jak wiatr. Wiktoryn <odpowiedź> 23:26, 16 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]

A jesteście w ogóle pewni, że to jest włoskie nazwisko? ;) Bo tu piszą, że to od imienia Filip, podobnie jak inne słowackie nazwiska Filo, Filko, Filčík, Filkus... [9] Końcówka jest wtedy słowiańska - dzisiejsze słowackie zdrobnienie od Filip to może być Filipko (po polsku Filipek/Filipcio), a oboczności k/c/č występują przecież w językach słowiańskich. Gdyby się ktoś u nas nazywał Filipcio albo nawet Ficio, to byśmy nie powiedzieli, że to nazwisko obce. Więc dajcie sobie spokój z tymi włoskimi korzeniami - to jest normalne słowackie nazwisko, jakich wiele. Zatem po polsku będzie Roberta Ficy - inaczej niż po słowacku, tam jest Fica, ale dotyczy to wszystkich nazwisk zakończonych na -o. --Botev (dyskusja) 11:01, 17 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]

      • Dla porządku: Rosjanie i Ukraińcy nie stosują odmiany przedmiotowego nazwiska. Dodajmy do tego wzmiankowaną wyżej słowacką odmianę z "a" na końcu i wychodzi nam, że obecne w początkowej części dyskusji sformułowanie odmiana słowiańska nazwiska słowackiego premiera (z "y" na końcu) nie ma racji bytu. Bo Słowianie Słowianom nierówni. Powinno więc chodzić tylko i wyłącznie o wyznaczenie POLSKIEJ odmiany (lub jej braku) nazwiska Fico, właściwej i naturalnej z punktu widzenia zasad użytkowania języka polskiego. A tą IMO jest ta z "y" na końcu. Dalkentis (dyskusja) 17:57, 17 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]
Tam chyba nikt nie wzmiankował "słowiańskiej odmiany", tylko odmianę polską nazwisk słowiańskich, bo takie są skodyfikowane zasady. I właśnie dla nazwiska typu Fico jest to odmiana z -y, natomiast nie ma absolutnie żadnych przesłanek, żeby stosować tu odmianę właściwą w języku polskim dla nazwisk zachodnioeuropejskich. --Botev (dyskusja) 20:23, 17 maj 2024 (CEST)[odpowiedz]