Polskie Zakłady Optyczne

Polskie Zakłady Optyczne

Pracownik PZO w latach 50.
Państwo	Polska
Siedziba	Warszawa
Adres	04-186 Warszawa ul. Grochowska 43
Forma prawna	Sp. z o.o.
Prezes	Wojciech Cholewo
Nr KRS	0000130985
brak współrzędnych
Strona internetowa

Zniszczony przez Niemców kompleks Polskich Zakładów Optycznych ok. 1945 roku

Dawna siedziba PZO przy ul. Grochowskiej 316 (2019)

Polskie Zakłady Optyczne (PZO) – przedsiębiorstwo założone w 1921 w Warszawie przez grupę przemysłowców: Kazimierza Mieszczańskiego, Georga Cora, Karola Hercyka, Henryka Kolberga i innych.

Historia

Powstało ono na bazie fabryki aparatów optycznych utworzonej w 1899. Pierwotnie nosiło nazwę „Fabryka Aparatów Optycznych i Precyzyjnych H. Kolberg i s-ka”.

Na szybki rozwój firmy miało wpływ zamówienie złożone przez III Departament Artylerii i Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych na 1000 sztuk lornetek. Do produkcji potrzebne było miejsce i tak w czerwcu 1926 zakupiono plac wraz z budynkami przy ul. Grochowskiej 316, gdzie wcześniej produkowano tabakierki.

Lata 1930-1931 były dla firmy trudne z powodu kryzysu gospodarczego w Polsce. Wtedy to francuscy udziałowcy wykupili pakiet kontrolny akcji i zmienili nazwę na Polskie Zakłady Optyczne S.A.

Podczas II wojny światowej kontrolę nad zakładem przejął Zeiss–Jena. W połowie 1944 wskutek szybko zbliżającego się frontu produkcja została przerwana. Później Niemcy wywieźli maszyny i urządzenia, a budynki spalili i wysadzili w powietrze.

W 1951 decyzją Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego nastąpiła rozbudowa fabryki i wprowadzenie do produkcji nowych wyrobów, które z powodzeniem eksportowano na zachód.

Do lat 80. minionego wieku w PZO wytwarzano asortyment wyrobów precyzyjno-optycznych, takich jak mikroskopy, instrumenty geodezyjne, lornetki, lupy, rzutniki. Produkowano również sprzęt dla potrzeb wojskowych Układu Warszawskiego. Wraz z przyłączeniem pod koniec lat 60. Warszawskich Zakładów Fotooptycznych PZO przejęły także produkcję aparatów i akcesoriów fotograficznych.

Zmiany w 1989 spowodowały spadek aktywności firmy, przede wszystkim w produkcji zbrojeniowej i jednostkach organizacyjnych finansowanych z budżetu Państwa.

2 listopada 1995 przedsiębiorstwo państwowe PZO zostało przekształcone w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. 14 maja 1996 Ministerstwo Przekształceń Własnościowych wniosło akcje PZO S.A. do Narodowych Funduszy Inwestycyjnych.

Obecnie PZO składa się z kilku spółek zależnych od spółki Polskie Zakłady Optyczne Sp. z o.o. (można używać skróconej nazwy PZO Sp. z o.o.). Spółka zależna – PZO Mikroskopy i Wyroby Optyczne Sp. z o.o. zajmuje się produkcją sprzętu optycznego dla potrzeb cywilnych. Produkcja odbywa się ciągle w tym samym miejscu. Część nieużywanych przedwojennych hal została sprzedana deweloperom w celu przekształcenia w lofty. Spółka główna PZO zakończyła około 2010 r. produkcję cywilną (w tym mikroskopów warsztatowych i płytek interferencyjnych) i obecnie wytwarza wyłącznie optykę wojskową.

W 1970 w Rzeszowie powstała Filia PZO. Początkowo myślano o budowie 4 budynków przy ulicy Zwierzynieckiej 4 w których miało się mieścić Polskie Centrum Optyczne. Budowa zakończyła się na jednym budynku, który w pierwotnym założeniu miał być budynkiem administracyjnym. PZO w Rzeszowie pod koniec lat 80. zatrudniała ponad 500 osób. Produkowała pojedyncze elementy optyczne dla PZO. Zajmowano się też składaniem prostych urządzeń optycznych. W 1992 PZO w Rzeszowie oddzieliło się od macierzystej firmy w Warszawie i zostało nazwane Optores. W 1993 zostało sprywatyzowane, a w 1997 zlikwidowane. Na bazie potencjału ludzkiego i maszyn powstała w 1997 w Rzeszowie nowa firma: Optica sp. z o.o., która w 2002 zmieniła nazwę na B&M Optik Sp. z o.o.

PZO są (były) producentem wszelkiego rodzaju sprzętu optycznego

• aparatów fotograficznych
  • Start (I, B, II, 66, 66S)
  • Fenix (I, Ib, II)
  • Ami
  • Alfa (1 i 2)
• obiektywów fotograficznych
  • Poloxer 210/4,5
• powiększalników fotograficznych
  • Krokus (II,3,44,66 Color)
  • Mak
  • Beta
• obiektywów powiększalnikowych
  • Janpol Color
• rzutników do przeźroczy
  • Narcyz
  • Diapol
  • Diapol Automat (zdalnie sterowany)
  • Krokus TF (zdalnie sterowany)
  • Krokus AF (autofocus, zdalnie sterowany)
• przeglądarek do przezroczy
  • Krokus DIA
  • Krokus DIA (wersja bateryjna)
• mikroskopów
  • mikroskopów medycznych
  • mikroskopów laboratoryjnych
  • mikroskopów stereoskopowych
  • mikroskopów szkolnych (np. Mikros)
• noktowizorów
• refraktometrów
• kolimatorów
• teodolitów, niwelatorów i różnego rodzaju przyrządów geodezyjnych
• optycznych przyrządów pomiarowych (produkcja zakończona)
• mikroskopów warsztatowych (pomiarowych) małych
• mikroskopów warsztatowych (pomiarowych) dużych
• mikrointerferometrów (gładkościomierzy optycznych)
• okularów mikrometrycznych
• płaskich płytek interferencyjnych – jednostronnych i dwustronnych, o średnicach 45, 60, 80 i 100 mm, w klasach dokładności I i II – do sprawdzania przywieralności i płaskości powierzchni przyrządów pomiarowych
• trzech serii czterosztukowych kompletów płytek interferencyjnych płasko-równoległych (PRP-I, PRP-II i PRP-III) – do sprawdzania płaskości i równoległości powierzchni pomiarowych przyrządów pomiarowych

Galeria

• 
  Mikroskop, Polskie Zakłady Optyczne (PZO)
• 
  Lornetka wojskowa 6x30
• 
  Przeglądarka do przezroczy KROKUS DIA
• 
  Głowica panoramiczna PZO do statywu fotograficznego
• 
  Celownik optyczny PU oznaczony symbolem miejsca produkcji 131 – Polskie Zakłady Optyczne
• 
  Niwelator PZO Ni30-20