Mikołaj Kostyniuk

Mikołaj Kostyniuk

Data i miejsce urodzenia	19 grudnia 1908 Czerniowce
Data i miejsce śmierci	6 października 1975 Warszawa
profesor nauk przyrodniczych
Specjalność: botanika, paleobotanika
Alma Mater	Uniwersytet Lwowski
Doktorat	1938
Habilitacja	1950 Uniwersytet Wrocławski
Profesura	1954
Polska Akademia Nauk
Status	członek krajowy
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Lwowski Uniwersytet Wrocławski Uniwersytet Warszawski
Odznaczenia

Mikołaj Kostyniuk (ur. 19 grudnia 1908 w Czerniowcach, zm. 6 października 1975 w Warszawie) – polski botanik i geolog, specjalista w zakresie paleobotaniki.

Życiorys

Szkołę podstawową ukończył w Bieczu, a średnią w Jaśle. Studia odbył w latach 1927–1932 na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, uzyskując dyplom magistra filozofii w zakresie botaniki.

W latach 1932–1934 pracował na Uniwersytecie Lwowskim pod kierunkiem Stanisława Kulczyńskiego, częściowo jako wolontariusz, częściowo jako stypendysta Funduszu Kultury Narodowej. Robił analizy pyłkowe z osadów czwartorzędowych, stając się jednym z pionierów tej metody w Polsce. W latach 1934–1940 pracował jako asystent i starszy asystent w Zakładzie Systematyki i Morfologii Roślin Uniwersytetu Lwowskiego. Opracował trzeciorzędowe szczątki roślinne z Mazowsza i Wołynia. Była to pierwsza w Polsce i jedna z nielicznych w świecie próba rozszerzenia analizy pyłkowej na utwory trzeciorzędowe. Rozprawa na ten temat przyniosła mu w 1938 stopień doktora filozofii w zakresie botaniki.

Podczas okupacji pracował początkowo przy wyrobie szczepionek w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami prof. Rudolfa Weigla, następnie jako ogrodnik w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Lwowskiego. Po opuszczeniu Lwowa przez Niemców powrócił na stanowisko starszego asystenta w Zakładzie Systematyki i Morfologii Roślin. Wkrótce przeniósł się na Wydział Farmaceutyczny Lwowskiego Państwowego Instytutu Medycznego i pracował tam do czerwca 1946 jako docent i kierownik Katedry Botaniki.

Po opuszczeniu Związku Radzieckiego organizował Katedrę Paleobotaniki na Uniwersytecie Wrocławskim. Na podstawie monografii o drewnach kopalnych z pliocenu Krościenka habilitował się w 1950 na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego.

W 1954 został mianowany profesorem nadzwyczajnym i przeniesiony na Wydział Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Lata 1955–1968, to okres największej jego aktywności zawodowej. Oprócz sprawowania funkcji prodziekana (1956–1960) i dziekana (1960–1962) Wydziału Geologii UW brał udział w pracach wielu komisji i zespołów. Był m.in. członkiem Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej, Rady Głównej Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego i innych. Był także członkiem Komitetu Botanicznego Polskiej Akademii Nauk, Rady Naukowej Instytutu Botaniki PAN, Rady Redakcyjnej Acta Palaeontologica Polonica, Acta Botanica i Polskiego Towarzystwa Geologicznego, a także członkiem Głównego Zarządu Polskiego Towarzystwa Botanicznego i redaktorem naczelnym Monographiae Botanicae.

Poza publikacjami naukowymi był autorem skryptu, a następnie wraz z Władysławem Szaferem podręcznika paleobotaniki, a także licznych opracowań popularnonaukowych, odczytów i pogadanek radiowych na tematy paleobotaniczne.

W 1971 Rada Państwa nadała mu tytuł profesora zwyczajnego. W 1974 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Jego brat Michał Kostyniuk zamieszkiwał w Tasmanii.

Wybrane publikacje

• 1938, Analiza pyłkowa dwóch torfowisk z okolicy Rudek i Sambora, Kosmos, A, 63, zesz. III, str. 393-412, Lwów.
• 1939, Trzeciorzędowe drewna i pyłki z Mazowsza i Wołynia, Kosmos, A, 64, zesz. I, str. 109-117, Lwów.
• 1950, Szczątki drewna szpilkowych plioceńskiej flory z Krościenka, Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, B, 22, str. 1-57, Wrocław.
• 1951, Paleobotanika (skrypt), 228 str., PZWS, Wrocław.
• 1952, (wspólnie z W. Szaferem), Zarys paleobotaniki, 205 str., wyd. 1, PWN, Warszawa.
• 1955, Coniferous woods of the Pliocene flora of Krościenko in Poland, C. r. Soc. Sc. Lettr. Wrocław, 4, no 4, 30 pp., Wrocław.
• 1961, (wspólnie z E. Marczakiem), Nasze rośliny chronione, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, 202 str., Wrocław.
• 1962, (wspólnie z W. Szaferem), Zarys paleobotaniki, 302 str., wyd. 2, PWN, Warszawa.
• 1967, Pnie drzew iglastych z górnego pokładu węgla brunatnego w Turowie, Prace Muzeum Ziemi, 10, str. 3-96, Warszawa.

Bibliografia

• Maria Ziembińska-Tworzydło. Mikołaj Kostyniuk 1908-1975. „Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego”. Vol. XLVI – 4, s. 585-590, 1976. 
• O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Śp. prof. dr Mikołaj Kostyniuk wybitny paleobotanik zmarł w 1975 r.. „Biuletyn”. Nr 39-40, s. 81-83, Grudzień 1980. Koło Lwowian w Londynie.