Przejdź do zawartości

Janusz II

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Janusz II
Ilustracja
pieczęć Janusza II
Książę warszawski
razem z braćmi
Okres

od 1455
do 1471

Poprzednik

Bolesław IV warszawski

Następca

podział księstwa

Książę płocki
razem z braćmi
Okres

od 1462
do 1471

Poprzednik

Władysław II płocki

Następca

podział księstwa

Książę w Ciechanowie i Łomży
Okres

od 1471
do 1495

Poprzednik

on sam, Konrad III Rudy, Kazimierz III płocki i Bolesław V warszawski

Następca

włączenie księstwa do Królestwa Polskiego

Książę płocki
Okres

od 1475
do 1495

Poprzednik

Kazimierz III płocki

Następca

włączenie księstwa do Królestwa Polskiego

Dane biograficzne
Dynastia

Piastowie (Piastowie mazowieccy)

Data urodzenia

1455

Data śmierci

16 lutego 1495

Ojciec

Bolesław IV warszawski

Matka

Barbara Olelkówna

Rodzeństwo

Konrad III Rudy, Kazimierz III płocki, Bolesław V warszawski

Janusz II (ur. 1455, zm. 16 lutego 1495 w Płocku) – początkowo rządził wspólnie z braćmi na Mazowszu właściwym (formalnie od urodzenia), w wyniku podziału od 1471 książę w Ciechanowie i Łomży, dodatkowo od 1475 w Płocku, Płońsku, Wiźnie i Zawkrzu, od 1484 w Błoniu i Kamieńcu, a od 1489 w Wyszogrodzie.

Janusz II płocki był ósmym pod względem starszeństwa synem (szóstym, którym dożył wieku dorosłego) księcia mazowieckiego (warszawskiego) Bolesława IV i córki Andrzeja Włodzimierzowica Barbary.

W związku z tym, że jego ojciec zmarł już 10 września 1454, urodzony w 1455 Janusz był pogrobowcem. W chwili śmierci Bolesława IV jego synowie byli jeszcze małoletni (najstarszy Konrad III Rudy miał wówczas około sześciu lat), więc początkowo władzę przejęła regencja pod przewodnictwem Barbary ruskiej i biskupa płockiego, Pawła Giżyckiego.

Regencja trwała do 1462, kiedy za pełnoletniego został uznany Konrad III, i mimo że w kolejnych latach kolejni jego bracia osiągali pełnoletniość, pozostali jako tzw. bracia niedzielni aż do 3 kwietnia 1471.

W podziale, jaki wówczas się dokonał, Janusz jako najmłodszy otrzymał niewielki dział z Ciechanowem, Różanem i Łomżą. Włości Janusza II powiększyły się znacznie dopiero w 1475, po objęciu przez brata Kazimierza III biskupstwa płockiego, kiedy to młody książę otrzymał Płock, Płońsk, Wiznę i Zawkrze. Również w kolejnych latach księstwo Janusza II powiększyło się dzięki darowiznom braci: Bolesława V (1484 – Błonie, Kamieniec i Tarczyn) i Konrada III (1489 – Wyszogród).

Tę ostatnią miejscowość Janusz II otrzymał w zamian za oddanie Konradowi III ziemi warszawskiej, wydanej przez mieszczan warszawskich księciu płockiemu po śmierci Bolesława V (w 1488).

W polityce zagranicznej Janusz II, poza ścisłą współpracą z braćmi (zwłaszcza z Bolesławem V, z którym przez wiele lat miał wspólną kancelarię), starał się maksymalnie ograniczać wpływy rosnących w siłę Jagiellonów. W tym też celu książę związał się z zakonem krzyżackim (układ z 1472). Współpraca musiała układać się dosyć dobrze, skoro wielki mistrz zakonu Jan von Tieffen zdecydował się w 1489 przyjąć Janusza II w poczet tzw. familiaris.

W 1476 Janusz wspólnie z Bolesławem V wystąpili przeciwko inkorporacji ziemi sochaczewskiej przez Kazimierza Jagiellończyka, ale bez większych sukcesów. Sprawa dodatkowo tylko popsuła i tak już nie najlepsze stosunki Mazowsza z Koroną.

W 1492 zmarł król Polski Kazimierz Jagiellończyk i książęta mazowieccy, chcąc wyjść z cienia Jagiellonów, zgłosili kandydaturę Janusza II na króla. Jednak w Krakowie, dokąd Janusz przybył w sierpniu 1492, okazało się, że książę jest bez szans.

Janusz II płocki zmarł – jak zapisała kronika, jednego dnia zdrowy, drugiego martwy – 16 lutego 1495 w Płocku i został pochowany w miejscowej katedrze. Nie zdążył się ożenić ani pozostawić potomstwa. Nagły zgon księcia wywołał wśród współczesnych pogłoski o jego otruciu. Brak na to jednak przekonujących dowodów.

Księstwo płockie po śmierci Janusza II, mimo oporu jego brata Konrada III, zostało przyłączone do Polski.