Gołąbek fiołkowozielony
 Gołąbek fiołkowozielony | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Klasa | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
gołąbek fiołkowozielony | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Russula ionochlora Romagn. Contribution a l’Etude de Quelques Aspergilles 21: 110 (1952) | |||
| Synonimy | |||
| |||
Gołąbek fiołkowozielony (Russula ionochlora Romagn.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1952 r. Henri Charles Louis Romagnesi i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[1]. Synonimy[2]”
- Russula grisea var. ionochlora (Romagn.) Romagn. 1953
- Russula palumbina var. ionochlora (Romagn.) M.M. Moser 1967
Polską nazwę podała Alina Skirgiełło w 1991 r.[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Kapelusz
- Średnica 4,5–7 cm, ywpukły, u starszych okazów płaskowypukły, mięsisty. Powierzchnia zielonkawofioletowa, na środku często zielona, z czasem blednąca do jasnooliwkowej z niewielką ilością ochrowych plamek i ciemniejszym nalotem[4].
- Blaszki
- Prawie wolne, gęste, potem rzadsze, o szerokości do 8 mm, cienkie, kruche, z blaszeczkami, gdzieniegdzie rozwidlone, białe, u starszych owocników jasnokremowe, podczas wysychania nieco żółknące[4].
- Trzon
- Wysokość 3–6 cm, grubość 1,3–2 cm, walcowaty, masywny, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia nieco fioletowo nabiegła[4].
- Miąższ
- Dość gruby, biały, nieco żółknący po uszkodzeniu, a w miejscach wyjedzonych przez robaki różowawy. Smak łagodny, zapach słaby, kwaskowaty. Pod wpływem siarczanu żelaza w trzonie staje się różowoczerwony lub szarawy, a w kapeluszu szarooliwkoworóżowawy[4].
- Wysyp zarodników
- Białokremowy[4].
- Cechy mikroskopowe
Bazydiospory o wymiarach do 7,5 × 6 µm, szeroko elipsoidalne, pokryte niskimi, słabo amyloidalnymi brodawkami z nielicznymi łącznikami i łysinką w postaci małej plamki. Podstawki 45–48 × 6,7–9 µm. Cystydy zwykle wrzecionowate z zaokrąglonym kończykiem, 50–75 × 6,7–10,7 µm. W skórce kapelusza duże dermatocystydy o szerokości do 10 µm[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Podano jego występowanie w Ameryce Północnej, Europie, Australii i na Nowej Zelandii[5]. W Polsce do 2003 r. podano tylko jedno stanowisko tego gatunku – w Kuźnicy Białostockiej[3], ale w późniejszych latach podano sporo następnych. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].
Naziemny grzyb mykoryzowy. Rozwija się na kwaśnych glebach, głównie w lasach liściastych pod bukami, rzadziej pod dębami i lipami. Owocniki wytwarza od lipca do września[3].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Grzyb jadalny o łagodnym smaku[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ SpeciesFungorum [online] [dostęp 2024-05-28] (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 605, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Alina Skirgiełło, Gołąbek (Russula). Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1998, s. 73–74, ISBN 83-01-09137-1.
- ↑ Występowanie Russula ionochlora na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-05-28] (ang.).
- ↑ Stanowiska gołąbka fiołkowozielonego w Polsce [online], grzyby.pldata dostępu = 2024-05-28 (ang.).